Land Diving
(yerel Sa dilince Gol ve Bislama dilinde Nanggol olarak bilinir) Vanuatu
ülkesinde, Pentecost Adası’nın kuzey topraklarındaki erkekler tarafından
sergilenen, bungee jumpinge benzeyen bir ritüeldir. Erkekler, ayak bileklerine
bağlı iki güçlü sarmaşık ile 20-30 metre yüksekliğindeki tahta kulelerden
aşağı atlarlar. Land Diving, hiçbir güvenlik ekipmanı olmadan yapılır. Turistik
açıdan çok fazla ilgi çekmektedir ve turistler için özel gösteriler
yapılmaktadır. Guinnes Rekorlar Kitabına göre ,düşüşün en alçak kısmındaki
g-kuvvetini hissetmek, endüstrileşmemiş dünyanın insanları tarafından yaşanılan
en büyük tecrübedir. Geçmişi
Land Diving in doğuşunda, kocasından
memnun olmayan kadından bahsedilir. Kocasının
aşırı cinsel arzularından bunalan kadın, ormanın içlerine kaçmıştır. Onun kocası da kadını takip eder. Kadın ,
bir Banyan ağacına tırmanır. Kocası da ağaca tırmanır. En sonunda kadın ayak
bileklerine sarmaşıkları bağlar, aşağı atlayıp kurtulur. Sarmaşık bağlamadan
atlayan kocası ise ölür. Bu hikayeden
dolayı erkekler, yeniden oyuna gelmemek
için Land Diving i sürekli sergilerler.
Land Diving ritüeli yıllık
yerelması hasatı ile birleştirilmiştir.. Her yıl Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında gerçekleştirilir.
İyi bir atlayışın bol bir yerelması
hasatına vesile olacağına inanılır. Köylüle Land Diving in atlayıcıların
sağlığını ve kuvvetini arttırdığına inanırlar. İyi bir atlayışın yağmurlu
sezonların getirdiği hastalıkları ve psikolojik problemleri alıp götürdüğünü
söylerler. Ayrıca , Land Diving bir erkeğin erkekliğini göstermesi için de bir
yoldur. Yine de , atlamak istemeyen bir erkek için korkak denmez.
Sa dilinde, Gol hem kuleyi hem de
Land Diving anlamına gelir. Kule sembolik olarak kafası, omuzları , göğüsü , cinsel organı ve
dizleri olaran bir vücudu temsil eder.
Hazırlıklar
Teknik olarak, yer elması hasadı
dönemi çok önemlidir çünkü yağış almayan dönem kule inşaatının en iyi yapıldığı
dönemdir. Ayrıca sarmaşıkların da en elastik olduğu zamandır. Naghol
hazırlıklarının yapıldığı süre boyunca ,
erkekler kadınlarla biraraya gelmez ve cinsel ilişkiden uzak dururlar. Kadınların
ise kuleye yaklaşmalarına izin verilmez. Bundan başka, erkekler atlayış boyunca
tılsımlı şeyler giyemezler.
İnşa çalışmaların 2 ila 5 haftası
kule yapımı ile geçer. Yaklaşık 20- 30
kişi inşaata yardım eder. Erkekler kule inşaatına yer açmak için ağaçları
keserler ve topraktaki taşları başka bir yere taşırlar. Zemindeki toprağı
yumuşatırlar. Tahtaların güçlü olması için ağaçlar tazeyken kesilir. Kulenin temeli kadın gövdeli ağaçlardan yapılır. En alçak
platform yaklaşık 10 metre yüksekliktedir . En yüksek platform ise en
tepededir. Atlayış botunca platform , aşağıya doğru eğilerek düşüşün getirdiği basıncı emer.
Sarmaşıklar, köyün yaşlıları
tarafından her atlayıcının kilolarına göre seçilirler. Atlayışçıların kiloları
göz kararı tespit edilir. Sarmaşıklar diri, yumuşak ve elastik olmalıdır.
Sarmaşıkların son kısmı atlayıcıların bileklerine iyi sarılması için dilim
dilim edilerek lifleri birbirinden ayrılır. Eğer sarmaşık çok uzunsa , atlayıcı
yere çakılabilir; çok fazla kısa olursa da atlayıcı kuleye çarpar.Atlayıştan önceki gece,
atlayışçılar şeytani ruhları kovmak için kulenin altında uyurlar.
Ritüel
Adada yaşayan çoğunluğun
Hristiyan olmasına rağmen , insanlar hala eski inanışlarına bağlı kalmışlardır.
Tören gününün şafak vaktinden önce , erkekler Hindistan cevizi yağı sürerek ve süslenerek
ritüel bir yıkanma gerçekleştirirler.
Boyunlarına yabani domuz dişleri takınırlar. Penislerine nambas isimli kılıf
geçirirler . Kadınlar ise yarı çıplak olarak geleneksel kıyafetlerini giyerler.
Sadece erkeklerin atlamasına izin verilir ancak kadınlar destek olmak için dans
ederler. Bir köyden 10 ile 20 kişi atlamaktadır.
Ritüel en tecrübesiz
atlayıcıların en alçak platformlardan atlamasıyla başlar ve en tecrübeli
atlayıcıların tepe noktasından atlamasıyla biter. İdeal atlayış atlayıcının
yere en çok yaklaştığı atlayıştır. Amaç, omuzların zemine sürterek geçmesidir. Daha
yüksekten atlayış , daha bereketli hasattır.
Atlayıştan önce , atlayıcı
konuşma yapar ve şarkı söyler. Kollarının zarar görmemesi için kollarını çapraz
bir şekilde göğsüne dayar. Atlayıcının boynunu kırma veya beyin sarsıntısı
geçirme riski vardır. Atlamada yaklaşık 75 km/s hıza ulaşılır. Sağ salim bir
atlayıştan sonra diğer köylüler koşup atlayıcıyı yerden kaldırırlar.
Bir çocuk, gerçek bir erkek olmaya hazır ise büyüklerinin gözetiminde kuleden atlar. Onun annesi
ise çocukluk eşyalarından birini taşır. Çocuğun
atlayışından sonra annesinin taşıdığı eşya uzağa atılır. Herkese duyurulur ki “Bu
çocuk artık gerçek bir erkek oldu !”
Modern Dönem
19. yüzyılın ortalarında misyonerler bölgeye geldiler ve Land Diving’in
artık yapılmaması konusunda bölge halkını ikna ettiler. Ancak 1970 lerde ki
anti-kolonizim ile, Land Diving’in kültürel kimlik açısından çok önemli bir
unsur olduğu farketildi. 1980’de kolonist güçten ayrılarak bağımsızlık ilan
edilince Land Diving yeniden canlandı . 1995’te, Pentecost Adası’nın sakinleri,
bungee jumping firmalarından telif hakkı almak için ellerinden geleni yapacaklarını
açıkladılar. Onlara göre, kendi gelenekleri çalınarak bungee jumping icat
edilmiştir.
UNUTULMAZ ATLAYIŞLAR
Kraliçe Elizabeth II Vakası
Britanya koloni yönetiminin
Kraliçe Elizabeth’in ilginç bir tura çıkmasını istemesi üzerine
1974’ de II. Kraliçe Elizabeth
Vanuatu’yu ziyaret etti ve Land Diving gösterisini izledi. Ancak yanlış sezonda
gösterilerinyapılması nedeniyle sarmaşıklar yeterince elastik değildi ve bir
atlayıcının sarmaşığı koptu . Belinin kırılması sonucu hastaneye kaldırılan adam
bir süre sonra öldü.
Kal Müller
Gazeteci Kal Müller , Land Diving
yapan ilk beyaz adamdır. Müller 2 yıl boyunca Bunlap köylülerinden atlayış için davet
beklemiştir. Atlayıştan önceki 7 ayı
köylülerle beraber geçirmiştir. Müller’in bu tecrübesini, National Geographic
Magazine, 1970 Kasım sayısında, Land Diving With the Pentecost Islanders adıyla
yayınlamıştır.
Karl Pilkington
Karl Pilkington , daha önce Yeni
Zelanda’da bir bungee jumping ten dahi atlayamamasına rağmen ; kendi programı
için(An İdiot Abroad) en yüksek platformdan Land Diving yapması düşünüldü. Ancak
Pilkington en alçak platformdan atlayabildi.
Turizm
Land Diving köylüler için bir
turistik aktivite olmuştur. Land Diving’in turistik görünümü tartışmaları da
yanında getirmiştir. Land Diving’ in ticarileştirilmesini önlemek için ,yetkililer
tarafından turistlerle ilgilenen ve sunumları hazırlayan bir turizm kurulu
oluşturuldu. Bu kurul, tur şirketleriyle çalışıyor ve adaya turist getirerek
gelir elde ediyor. Bir bölgede, yılda sekiz kez ,maksimum 50 kişilik kafilenin
gelmesine izin veriliyor. Yerel idare tanıtımları teşvik ederken, ritüellerin
otantik ruhunun korunmasını destekliyor.
1982’de ,turistler ritüelleri
izlemek için kişi başı 35 pound ödüyorlardı. Land Diving’in yıllık bir ritüel
olmasına rağmen;yüksek karlılığı nedeniyle, Nisan ayından Temmuz’a kadar her
hafta meydana gelmektedir. Bazı turistler Land Diving’i denemek isteselerde
güvenlik endişesi nedeniyle vazgeçiyorlar. Kaynak
0 yorum :
Yorum Gönder