Sivas - Hafik bölgesindeki bazı kelimeleri derledim. Açıklamalarını da kelimeleri derlerken konuştuğum kişilere dayanarak yazdım.
Loğ: Silindir taş
Göğ:Çiğ meyve,ham meyve
Fışkı:Hayvan gübresi
Alma:Elma
Çördük:Küçük armut
Erincek:Tembel ,iş yapmaktan hayıflanan
Abu:yenge,abla
Kepenek:Kelebek
Üyez:Sivir sinek
Zıvar:Büyümeyen, küçük köpek
Ütmek:Kazanmak
Ütülmek:Kaybetmek
Aha:İşte
Cücük:civciv
Gülk:Kuluçkaya yatırmak
Çimmek:Yıkanmak
Çeç:Sapından ayrılmış tahıl
Külek:tereyağ saklama kabı
Cevil:Ufak taş
Çeten:Tahtadan yapılmış el arabası,malların gübresini taşımaya yarayan
Dasdar:Sofra bezi,hamur acarken kullanılan bez
Zivildek:Çok hareketli insan
Çekişmek:Ağız kavgası
Ferik:Kesilme yaşına gelmiş tavuk
Gaş veya kaş: Küçük tepeler veya tepelerin yanları
Büñelek: Atın eşeğin arkasına musallat olan büyük sinek
Kolçak gıdığı: Ağaç sepet
Çıtmalamak: Hayvan tekmesi,çiftesi
Gübür: Pislik birikintisi
Hevlek: pay : Tarlanın bölüştürülmesi,hevlek hevlek
Höl: Islaklık
Höllük: Bebeklerin altına bezle serilen toprak
Işgın: Ağacın yeni çıkmış dalları
Irgalamak: Sallamak
Kirtik: Küçük sabun
Coruk: Zayıf Arık kelimesinin Kıpçakçası olabilir.
Ceğ veya cevil: Tarlalardan çıkan taşların bir köşeye istiflenmiş haline denir.Cüğül
Güdül: Bir çeşit çorba
Küskü: Kesilmiş ağaç gövdesinin altına sokularak hareket etmesini sağlayan uzun ve ince dal
Anadut: Üç dallı olup samanı,otu bir yerden başka yere taşımak için kullanılır.
Dirgen: İki dallı olan anadut.
Yaba: Beş parmaklı düz çatal biçiminde olup samanı almaya yarar
Sohu veya soku: Yuvarlak,içi oyuk tahta.İçinde buğdayın kepeğinden ayırmak için tahıl dövülür.
Seten: Taştan olan sohuya denir.
Sıyırgı: Damdaki karı kürüyen saplı,ucu sepet gibi örülü ve geniş ağızlı olan alet.
Katıh veya katık: Ayran
Sadır: Sidik
Kürün: Çeşmedeki suyun dolup biriktiği tahtadan veya betondan yapılmış oyur yer.
Keşik: Köyün toplam hayvanını her gün birinin gütmesi:mal keşiği
Peğ olmuş: Yıkılmış, viran olmuş eve denir.
Hılı yapmak: Tam, düzgün yapmak
Bibi: Hala
Bacı: Kız kardeş
Teyze: Hala
Hıllanmak: Yönelmek , gitmek
Pezük =Pazı : Şeker parcarı
Darı: Mısır
Emmi: Amca
Böğülce: Fasülye
Parcar, Kelem: Beyaz Lahana
Yarma: Aşurelik buğday
Düğü: İnce Bulgur
Düğe: İneğin küçüğüne denir.
Bostan: Bahçe
Gölük, Merkep: Eşek
Ömeç : Yumurtalı Ekmek
Sıçan: Fare
Denizlik: Ev içindeki banyo
Yuğnak: Ev dışındaki banyo
Tahtıman: Tahta kanepe
Doñuz: Domuz
Eli Büyük : Ayı İkisini de kullanıyorlar.
Giren : Kızılcık Bir yemiş türü
Hark: Su Kanalı
Üşteh, Eccük: Azıcık
Cılga: Dar yol, patika, keçi yolu
Mehter: Davul zurna ekibi
Örüklemek: Bağlamak ( Hayvanları zincirlemek )
Yazı : Yer ( Yazıya oturma ! )
Üleş : Hayvan cesedi
Azap: Çalışan küçük çocuk
Cılban: Bezelye
Oluk : Boru
Loğ: Silindir taş
Göğ:Çiğ meyve,ham meyve
Fışkı:Hayvan gübresi
Alma:Elma
Çördük:Küçük armut
Erincek:Tembel ,iş yapmaktan hayıflanan
Abu:yenge,abla
Kepenek:Kelebek
Üyez:Sivir sinek
Zıvar:Büyümeyen, küçük köpek
Ütmek:Kazanmak
Ütülmek:Kaybetmek
Aha:İşte
Cücük:civciv
Gülk:Kuluçkaya yatırmak
Çimmek:Yıkanmak
Çeç:Sapından ayrılmış tahıl
Külek:tereyağ saklama kabı
Cevil:Ufak taş
Çeten:Tahtadan yapılmış el arabası,malların gübresini taşımaya yarayan
Dasdar:Sofra bezi,hamur acarken kullanılan bez
Zivildek:Çok hareketli insan
Çekişmek:Ağız kavgası
Ferik:Kesilme yaşına gelmiş tavuk
Gaş veya kaş: Küçük tepeler veya tepelerin yanları
Büñelek: Atın eşeğin arkasına musallat olan büyük sinek
Kolçak gıdığı: Ağaç sepet
Çıtmalamak: Hayvan tekmesi,çiftesi
Gübür: Pislik birikintisi
Hevlek: pay : Tarlanın bölüştürülmesi,hevlek hevlek
Höl: Islaklık
Höllük: Bebeklerin altına bezle serilen toprak
Işgın: Ağacın yeni çıkmış dalları
Irgalamak: Sallamak
Kirtik: Küçük sabun
Coruk: Zayıf Arık kelimesinin Kıpçakçası olabilir.
Ceğ veya cevil: Tarlalardan çıkan taşların bir köşeye istiflenmiş haline denir.Cüğül
Güdül: Bir çeşit çorba
Küskü: Kesilmiş ağaç gövdesinin altına sokularak hareket etmesini sağlayan uzun ve ince dal
Anadut: Üç dallı olup samanı,otu bir yerden başka yere taşımak için kullanılır.
Dirgen: İki dallı olan anadut.
Yaba: Beş parmaklı düz çatal biçiminde olup samanı almaya yarar
Sohu veya soku: Yuvarlak,içi oyuk tahta.İçinde buğdayın kepeğinden ayırmak için tahıl dövülür.
Seten: Taştan olan sohuya denir.
Sıyırgı: Damdaki karı kürüyen saplı,ucu sepet gibi örülü ve geniş ağızlı olan alet.
Katıh veya katık: Ayran
Sadır: Sidik
Kürün: Çeşmedeki suyun dolup biriktiği tahtadan veya betondan yapılmış oyur yer.
Keşik: Köyün toplam hayvanını her gün birinin gütmesi:mal keşiği
Peğ olmuş: Yıkılmış, viran olmuş eve denir.
Hılı yapmak: Tam, düzgün yapmak
Bibi: Hala
Bacı: Kız kardeş
Teyze: Hala
Hıllanmak: Yönelmek , gitmek
Pezük =Pazı : Şeker parcarı
Darı: Mısır
Emmi: Amca
Böğülce: Fasülye
Parcar, Kelem: Beyaz Lahana
Yarma: Aşurelik buğday
Düğü: İnce Bulgur
Düğe: İneğin küçüğüne denir.
Bostan: Bahçe
Gölük, Merkep: Eşek
Ömeç : Yumurtalı Ekmek
Sıçan: Fare
Denizlik: Ev içindeki banyo
Yuğnak: Ev dışındaki banyo
Tahtıman: Tahta kanepe
Doñuz: Domuz
Eli Büyük : Ayı İkisini de kullanıyorlar.
Giren : Kızılcık Bir yemiş türü
Hark: Su Kanalı
Üşteh, Eccük: Azıcık
Cılga: Dar yol, patika, keçi yolu
Mehter: Davul zurna ekibi
Örüklemek: Bağlamak ( Hayvanları zincirlemek )
Yazı : Yer ( Yazıya oturma ! )
Üleş : Hayvan cesedi
Azap: Çalışan küçük çocuk
Cılban: Bezelye
Oluk : Boru
0 yorum :
Yorum Gönder